چشمه ی نور

چشمه ی نور قرآن و معارف اهل بیت علیهم السلام

چشمه ی نور

چشمه ی نور قرآن و معارف اهل بیت علیهم السلام

تمسک به قرآن راه نجات از فتنه است


به گزارش خبرگزاری فارس از قم، حجت‌الاسلام حمید محمدی پیش‌از‌ظهر امروز در همایش تجلیل از فعالان قرآنی که در مدرسه عالی امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار داشت: با توجه به ماموریتی که ایران در جهان دارد، باید تلاش کند تا معنویت را در سراسر دنیا اداره کند و تجلی انسان در این است که همه را خدایی کرده و معنویت را توسعه دهد.

وی افزود: برای اداره این توسعه دو رسالت مهم وجود دارد که زیرساخت‌های آن برخاسته از دو منبع نور قرآن و اهل بیت(ع) است که در اصطلاح به آن ثقل اکبر و ثقل اصغر گفته می‌شود.
قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: توسعه قرآن و توجه به اهل بیت(ع) چیزی است که ما بتوانیم در اداره معنوی آن از این دو منبع بهره بگیریم.
محمدی با تشریح مثلث سه‌ضلعی قرآن خاطرنشان کرد: وقتی گفته می‌شود توسعه هدف مثلث سه‌ضلعی است که شامل شناخت قرآن، ایمان به قرآن و در نهایت که میوه و مکمل مثلث است، رفتار قرآنی به حساب می‌آید که در صورت تحقق نیافتن این ضلع، تهدید جدی برای جامعه است.
وی در ادامه به اهمیت رفتار قرآنی اشاره کرد و اظهار داشت: اگر در رفتار قرآنی ضعیف عمل شود، مانند این است افرادی به صورت ناقص مورد تربیت قرار بگیرند و در موسسات ما کسانی هستند که هیچگونه از رفتار اولیه قرآنی در آنها مشاهده نمی‌شود که جای تاسف دارد.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار ارائه راهکار قرآنی به اساتید شد و تصریح کرد: باید به اساتید و مدیران راهکار‌های تحقق رفتار قرآنی در زندگی ارائه شود و چگونگی حضور قرآن در جای جای زندگی مورد بررسی قرار بگیرد.
محمدی اضافه کرد: به طور مثال ما برای آموزش قرآن دارای 40 روش هستیم و برای تمام مراحل آن روش‌های متعددی وجود دارد، اما راجع به کیفیت حضور قرآن در صحنه‌های مختلف گفتگوی جدی صورت نگرفته است.
رئیس مرکز هماهنگی توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی کشور با بیان اینکه باید قرآن در زندگی‌ها حضو واقعی داشته باشد، تصریح کرد: ما باید از قرآن در زندگی خود استفاده کنیم و روش‌های آن را به‌کار بگیریم و تمام فعالیت‌هایمان را با فرهنگ قرآن تطبیق دهیم.
وی تمسک به قرآن را راه نجات از فتنه بر شمرد و اذعان داشت: اگر بخواهیم در دوران فتنه‌ها که در دوران آخر‌الزمان افزایش می‌یابند، مصون بمانیم، تمسک به قرآن راهی موثر به حساب می‌آید.
حجت‌الاسلام محمدی مصون‌سازی جوانان را در پناه قرآن شدنی دانست و اضافه کرد: بهترین راه پیشگری از هر آسیب اجتماعی در مسیر قرآن بودن است و مصون‌سازی نسل جوان تنها در سایه قرآن اتفاق می‌افتد.
وی ادامه داد: مسئولین آموزش و پرورش از دانش‌آموزان فعال قرآنی حمایت کنند تا گامی موثر در این زمینه برداشته شده و روش‌های صحیح حفظ و مفاهیم تبیین شود.


تاثیرات و نقش های قرآن در زندگی انسان



نقش قرآن در زندگی انسان چیست؟

قرآن چیزی جز کتاب هدایت در زندگی نیست: "هدی للمتقین". قرآن کتابی است برای انتخاب بهترین زندگی که سعادت جاودانه در پرتو آن تحقق می‌یابد. آیا قرآن در مورد ...
ادامه مطلب ...

ابعاد انس با قرآن کریم


  انس و ارتباط با کتاب الهی،از جهات مختلفی قابل توجه است و بُعد معرفتی قرآن،از مهم‌ترین این جهات محسوب می‌شود.از آنجا که قرآن کریم کلام خدا و پیام آسمانی است و سخن پروردگار و تجلی کمال مطلق محسوب می‌شود،دارای گیرایی و جذابیت ویژه‌ای است و تشنگان حقیقت می‌توانند از آن کلام که همچون آب زلالی است سیراب شوند.آیات الهی دریچه ارتباط با عالم ملکوت و نشان گویای خداوند است که از طریق وحی در اختیار انسان قرار گرفته است.همان گونه که در روایات آمده،خالق هستی به واسطه قرآن با بندگانش سخن می‌گوید و رمز و راز خلقت را از این راه می‌آموزد.

کسی که به خدا ایمان دارد و عاشق بندگی و وصال اوست،مشتاق شنیدن کلام معشوق است؛از سخن گفتن با معبود خویش لذت می‌برد؛با  انس و ارتباط با قرآن ایده‌های توحیدی را از این کلام اخذ می‌کند و با معارف الهی آشنا می‌شود. چنین شخصی که از زلال معرفت سیراب گردیده و آیات قرآن را کلام و پیام معشوق می‌داند،لحظه‌ای از آن غافل نمی‌شود و همواره زمزمه دارد:«از هر چه بگذریم سخن دوست خوش‌تر است».«با تو گر خواهی خدا گوید سخن قرآن بخوان».

یکی از جنبه‌های  انس،با قرآن جنبه هدایتی آن است.قرآن سراسر نور و سرور است، به طالب آن نورانیت می‌بخشد و  انسان را به استوارترین راه و مقصد هدایت می‌کند.اهل قرآن نورانیت آیات الهی را درک می‌کنند و پیام آن را با شوق و بصیرت به جان می‌خرند.کتاب خدا شالوده مکتب اسلام است که جهان بینی توحیدی و ایدئولوژی آن را تبیین می‌کند و بهترین اسباب هدایت را در اختیار انسان می‌گذارد.

بنابراین،آنکه طالب هدایت و رستگاری است،باید،به این «حبل المتین» الهی چنگ بزند و با آن مأنوس شود.زیرا لازمه فهم و عمل به دستورات قرآنی یادگیری و تلاوت مستمر آن است تا آیات الهی در جان آدمی نفوذ کند و زمینه پذیرش حق فراهم آید.

بُعد عبادی قرآن از دیگر جهات انس با آن است.خواندن و آموزش،قرآن یکی از اعمال با فضیلتی است که در احکام عبادی اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد.بزرگان دین،ارتباط با قرآن و تلاوت آن را، در هر شبانه‌روز،سفارش کرده‌اند و آثار و ثواب بسیاری برای این کار وعده داده‌اند.این پاداش در عیدها و مناسبت‌ها،به ویژه ماه مبارک رمضان،دو چندان می‌شود،به گونه‌ای که تلاوت یک آیه از کتاب الهی ثواب ختم قرآن دارد.

آیات و روایات فراوانی،فرد مسلمان را به قرائت قرآن دعوت می‌کند و در مواردی به این امر دستور می‌دهد و تلاوت آیات خدا را جزئی از وظایف مسلمانی قلمداد می‌کند.تعلیم و تعلّم،استماع،تلاوت مستمر،ترتیل و دقت در فهم قرآن و بالاخره،تدبر در آیات الهی از وظایفی است که تکلیف پیروان حقیقی قرآن را سنگین می‌کند که جز با انس و ارتباط دائمی با این کتاب آسمانی قابل انجام نیست.بنابراین، توجه جدی به قرآن کریم و  انس با آن،نه تنها عبادت محسوب می‌شود بلکه از مهم‌ترین وظایف دینی است.

دوری از قرآن و عدم توجه به تلاوت و فهم آن،علاوه بر محرومیت از زلال معارف الهی،مسلمان را از معرفت دینی و بینش اسلامی بیگانه می‌کند و غیرت دینی و نشاط معنوی را از او می‌گیرد.از سویی مسلمان حق ندارد نسبت به کتاب الهی بی‌اعتنا باشد و آن را مهجور نماید؛چرا که رسول خدا(ص)از این عمل آزرده می‌شوند و از چنین کسی شکوه به ساحت پروردگار می‌آورند؛و آنکه شاکی‌اش پیامبر رحمت باشد از مؤاخذه الهی در امان نخواهد ماند.

روش‌های  انس با قرآن فراوان است.چه بسا،هر کسی به شیوه‌ای عمل نماید و از نتیجه کار راضی باشد.اما اصول کلی و راهکار عملی همان است که قرآن و عترت بیان داشته است و همواره باید مد نظر قرار گیرد.طهارت روحی،آموزش تدریجی، حوصله در تمرین،پشتکار و تلاش مستمر،با الهام از رهنمودهای قرآن و آموزه‌های نبی اکرم(ص) و امامان معصوم(ع)،بهترین سرمایه قرآن آموزی و ایجاد  انس با آیات الهی است.

متأسفانه خیلی‌ها نمی‌توانند قرآن را درست بخوانندیا اینکه درست می‌خوانند اما معنای آن را نمی‌دانند.بسیاری از آنهایی را هم که می‌دانند در آن تدبر نمی‌کنند،اهل تدبر نیز کمتر عبرت می‌گیرند و از همه مهم‌تر،به دستورات نورانی‌اش عنایت چندانی ندارند.امروزه برخورد ما با قرآن،اغلب، تشریفاتی است و محدود به مسائلی همچون:سوگند،مهریه،تجوید،حفظ صوری و صوت و لحن بوده و هدف اصلی از این برنامه‌ها که تدبر و  انس باآیات الهی است، چندان مورد توجه قرار نمی گیرد.

انس با قرآن اندیشه را الهی می‌کند و روح آدمی را معنویت می‌بخشد.قرآن نور است و جامعه را از تاریکی‌ها به نور رهنمون می‌شود.باید مراقب باشیم که دستورات قرآن را مو به مو بکار گیریم و به نسخه‌های کتاب هدایت عمل کنیم تا اینکه مبادا دیگران در عمل به آن از جامعه اسلامی سبقت بگیرند!مولای متقیان، حضرت علی(ع)، نسبت به چنین خطری هشدار داده‌اند:«الله الله فی القرآن لایسبقنّکم الی العمل به غیرکم؛پناه بر خدا،که دیگران در عمل کردن به قرآن از شما پیشی گیرند!».1

بیایید،کاری کنیم تا پیامبر گرامی اسلام(ص) از کوتاهی ما نسبت به قرآن شکایت نکند و ما را به پای محاکمه نکشاند!از این که قرآن کریم به دست ما مهجور شود و از صحنه زندگی خارج گردد بترسیم!و گرنه،ناله رسول اکرم(ص) در مظلومیت کتاب خدا همواره بلند است،«و قال رسول یا ربّ انّ قومی اتّخذوا هذا القرآن مهجورا؛ و پیامبر(ص) می‌گوید:پروردگارا،قوم من این قرآن را متروک گذاشتند».(سوره فرقان،آیه 30)

1.تهذیب،ج 9، ص 176.

قرآن و تربیت کودک


تربیت کودک از منظر قرآن


رئیس مرکز تربیت مربی کودکان و نوجوانان ضمن بیان حقوق والدین و فرزندان نسبت به یکدیگر، جامعه را در تربیت صحیح کودک مؤثر دانست.


به گزارش مرکز خبر حوزه، حجة‌‌الاسلام والمسلمین راستگو در نشست «تربیت کودک از منظر قرآن» از سلسله نشست‌های علمی بخش حوزوی هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که از سوی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سالن شهید مفتح نمایشگاه برگزار شد، گفت: بررسی آیات الهی نشان می‌دهد که خداوند در مصحف شریف توجه فراوانی به تربیت کودک در دوران پیش از تولد، شیرخواری و دیگر مراحل رشد دارد.

وی با بیان این مطلب که در آیات قرآن مادر موظف به شیردهی به کودک تا اتمام دوسالگی است، اظهارکرد: با بررسی‌های انجام شده توسط محققان شیر مادر علاوه بر تغذیه جسمانی بر خصوصیات روانی و عاطفی کودک نیز تأثیر می‌گذارد.

وی با اشاره به سفارش‌های دوجانبه قرآن پیرامون روابط والدین و فرزندان، تصریح کرد: نیکی به پدر و مادر در همه حال و پرهیز از کوچک‌ترین نافرمانی مگر در اجرای فرامین الهی، تواضع در برابر آن‌ها، نیکو سخن‌گفتن، و رعایت حق آن‌ها که بالاترین حق‌هاست، از تأکیدات قرآن به فرزندان در ارتباط با والدین است.

این مربی تربیتی در ادامه گفت: انتخاب نام نیکو، آموزش قرآن، تربیت و تأدیب اجتماعی و تدارک مقدمات ازدواج، از مهم‌ترین حقوق فرزند بر پدر و مادر است که در نص صریح قرآن نیز بیان شده است.

وی با تأکید بر لزوم رعایت سلامت جسم و روان در خانواده خاطرنشان کرد: قرآن در خطاب‌های متعدد، تربیت فرزند را تنها در حیطه وظایف خانواده نمی‌داند، بلکه جامعه را - به‌ویژه در سوره‌های «لقمان» و «حجرات» - در امر تربیت فرزندان دارای نقش مؤثری می‌داند.

زن در خانواده از دیدگاه قرآن - نقش ها و مسئولیت ها

حفظ آرامش در خانواده

ایجاد سکون و آرامش همسران در کنار یکدیگر، یکی از اهداف مهم ازدواج برشمرده شده است. وجود صفا، یک رنگی و صمیمیت در خانواده، علامت توفیق ازدواج در رسیدن به اصلی ترین هدف بوده و نشانه آن است که زن و مرد هر دو به وظایف خود در برابر همسر، عمل می کنند. در این میان، با توجه به وجود عواطف بسیار قوی در زنان، نقش آنان در تأمین بهداشت روانی خانواده چشم گیرتر است. زن می تواند روحیه خسته و ناامید همسرش را در برابر مشکلات تغییر دهد و یا دست کم، سنگ صبور ناراحتی ها و آلام او باشد.1 هم چنان که می تواند در تضعیف روحیه همسرش نقش مؤثری داشته باشد و حداقل او را از خود رنجانده و آزرده خاطر ساخته و موجبات تزلزل نظام خانواده را فراهم کند.

هنگامی که پارسایی و خلوص ایوب پیامبر (علیه السلام) بر شیطان، گران آمد، از خداوند درخواست کرد که به او اجازه دهد ایوب را بیازماید. خداوند اجازه داد و از سه سو باران بلا بر سر ایوب بارید. نخست مال، سپس خانواده و در آخر، تنش در معرض بلا افتاد. ابلیس هم چنان در ادامه آزار دادن ایوب، این بار به کمک عفریت های تحت فرمانش، کوشید تعداد بسیار کم وفاداران به ایوب را نیز وسوسه کند تا دست از پشتیبانی او بردارند. همسر ایوب نیز که در همه این صحنه ها همراه و پشتیبان او بود، در برابر این وسوسه شیطان که گفت: «اگر خدا ایوب را دوست می داشت، او را به این مصایب مبتلا نمی ساخت»، نتوانست مقاومت کند و به جای دلداری دادن به همسر، القائات ابلیس را به او منتقل کرد. ایوب که از این سخنان ملال آور و پذیرش وسوسه های شیطان، بیش از آن بلاها ناراحت شده بود، قسم یاد کرد که ...

ادامه مطلب ...

نقش حجاب قرآنی در نهاد خانواده

چکیده:
 

پوشش و حجاب پرتوئی از آفرینش الهی است که فلسفه وجودی آن حفظ مقام و ساحت مادی و معنوی زن و مرد و زمینه ساز رشد و کمال آن ها تا مراتب عالی انسانیت است. یکی از قوانین ربانی در شرایع الهی مسأله حجاب و پوشش بوده است و خالق بشر که بر تمای اسرار و رموز آفرینش، عالم خبیر است، زیبایی، امنیت، رشد و تعالی انسان ها به خصوص زن را در پوشش و عفاف و حجاب دانسته است، آیات نورانی قرآن کریم این حکم الهی را به نحو مطلوب تبیین و سیره ی قرآنی معصومین (علیهم السلام) به ویژه سیره معصومه کبری فاطمه زهرا (س) آن را به بهترین شکل به منصه ظهور و اجراء در صحنه زندگی رسانده اند. در این مقاله، پوشش به عنوان یک خواسته فطری و عقلانی انسان مورد توجه قرار گرفته و بر همین اساس این حکم امضائی اسلام در شرایع و ادیان آسمانی قبل از اسلام نیز مورد جستجو و بیان، واقع گردیده و آن گاه معنای لغوی و اصطلاحی حجاب در قرآن کریم مشخص و آثار و برکات حجاب از جمله رشد و حفظ عفاف و حیا مورد توجه و نقش آن در پایداری نهاد مقدس خانواده بیان گردیده است و در پایان آثار زیانبار بی حجابی و بد حجابی ارائه شده است. از آن جا که این موضوع قرآنی نقش بارز و آشکاری در نهاد خانواده (از حیث آبادانی و رشد یا تخریب آن) دارد سعی شده همه این موضوعات با رویکرد به جایگاه نهاد خانواده از منظر قرآن ارائه گردد ...
ادامه مطلب ...

رفتار با پدر و مادر در آیات قرآن

قرآن در آیات مختلف انسان را به مهربانی با پدر و مادر سفارش کرده است. آیاتی که چگونگی رفتار با پدر و مادر در آنها توضیح داده شده, اینجا آورده شده اند

۱- سوره: ۴۶ , آیه: ۱۵

و انسان را [نسبت] به پدر و مادرش به احسان سفارش کردیم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنیا آورد و باربرداشتن و از شیرگرفتن او سى ماه است تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد مى‏گوید پروردگارا بر دلم بیفکن تا نعمتى را که به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى سپاس گویم و کار شایسته‏اى انجام دهم که آن را خوش دارى و فرزندانم را برایم شایسته گردان در حقیقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‏پذیرانم

۲- سوره: ۳۱ , آیه: ۱۴

و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش کردیم مادرش به او باردار شد سستى بر روى سستى و از شیر باز گرفتنش در دو سال است [آرى به او سفارش کردیم] که شکرگزار من و پدر و مادرت باش که بازگشت [همه] به سوى من است

۳- سوره: ۲۹ , آیه: ۸

و به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادر خود نیکى کند و[لى] اگر آنها با تو درکوشند تا چیزى را که بدان علم ندارى با من شریک گردانى از ایشان اطاعت مکن سرانجامتان به سوى من است و شما را از [حقیقت] آنچه انجام مى‏دادید باخبر خواهم کرد

۴- سوره: ۴ , آیه: ۳۶

و خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک مگردانید و به پدر و مادر احسان کنید و در باره خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایه خویش و همسایه بیگانه و همنشین و در راه‏مانده و بردگان خود [نیکى کنید] که خدا کسى را که متکبر و فخرفروش است دوست نمى‏دارد

۵- سوره: ۱۷ , آیه: ۲۳

و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان کنید اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى

۶- سوره: ۲ , آیه: ۸۳

و چون از فرزندان اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان کنید و با مردم [به زبان] خوش سخن بگویید و نماز را به پا دارید و زکات را بدهید آنگاه جز اندکى از شما [همگى] به حالت اعراض روى برتافتید

۷- سوره: ۶ , آیه: ۱۵۱

بگو بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده براى شما بخوانم چیزى را با او شریک قرار مدهید و به پدر و مادر احسان کنید و فرزندان خود را از بیم تنگدستى مکشید ما شما و آنان را روزى مى‏رسانیم و به کارهاى زشت چه علنى آن و چه پوشیده[اش] نزدیک مشوید و ن فسى را که خدا حرام گردانیده جز بحق مکشید اینهاست که [خدا] شما را به [انجام دادن] آن سفارش کرده است باشد که بیندیشد

قرآن و نقش تربیتى مادر در خانواده

خانواده، هسته نخستین جامعه و از عوامل اصلى انتقال فرهنگ، اندیشه، اخلاق و سنت‏ها و عواطف به نسلى پس از نسل دیگر است. در میان اعضاى خانواده بیشترین سهم تأثیرگذارى بر فرزند از آن مادران است؛ به ویژه در خانواده‏هایى که شیوه‏اى زیست‏طبیعى، و مطابق با الگوها و سنت‏اسلامى دارند؛ که براساس آن شیر مادر بهترین غذاى کودک و آغوش مادر بهترین جایگاه براى تربیت و پرورش کودکان شناخته مى‏شود. بر پاى‏بست همین نگرش، بارزترین و والاترین نقشى که در کلام وحیانى قرآن، براى زنان ترسیم و مورد ستایش قرار گرفته شده نقش مادرى و عهده‏دارى تربیت فرزندان از سوى آنان است...

ادامه مطلب ...

اهمیت خانواده در قرآن کریم

اهمیت خانواده در قرآن کریم

خانواده به عنوان اصلى ترین نهاد اجتماعى و زیربناى جوامع و منشأ فرهنگ ها و تمدن ها در تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بناى مقدس و بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعى و متعالى اش، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانى و غفلت از آن، موجب دورشدن بشر از حیات حقیقى و سقوط به ورطه هلاکت و ضلالت بوده است.(۱)

بعد از انقلاب صنعتى غرب و به طور عمده بعد از انقلاب کبیر فرانسه، ظهور جریان هاى فمینیسم و متعاقب آن تصویب کنوانسیون رفع تبعیض بر ضد زنان و قوانینى از این دست، ضربه اساسى و مهلکى بر پیکره خانواده در غرب وارد شده(۲) و عوارضى همچون ابتلاى جوانان به بیمارى هایى پرشمار از جمله ایدز، اعتیاد، افزایش آمار طلاق و ظهور فرزندان بى هویت در اثر رواج بى بندوبارى جنسى و متعاقب آن ارتکاب جرائم و مفاسد اجتماعى- اخلاقى از سوى چنین افرادى، جامعه را دچار تشنج و بحران ساخته و چون نیک بنگریم ریشه و اساس همه این نابهنجارى هاى اجتماعى به خانواده و آسیب پذیر شدن این نهاد اجتماعى مهم بر مى گردد که البته عوامل پرشمارى در فروپاشى آن دخیل بوده است که از آن جمله مى توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 

۱: بى توجهى به تفاوت هاى طبیعى زن و مرد و اصرار بر تساوى آنها از هر جهت.

۲: فرار از مسئولیت هاى تشکیل خانواده به خاطر مشکلات زندگى مشترک.

۳: بالا رفتن سن ازدواج و پائین آمدن تحمل و بردبارى انسان ها و در نتیجه بالا رفتن آمار طلاق که از نشانه هاى فروپاشى نظام خانواده است.

۴: افزایش خشونت و بهره جویى هاى جنسى در اثر تبلیغات سازمان یافته.(۳)

۵: نبود فرهنگ متعالى و ارزشمند و نوع نگرشهاى متفاوت به امر ازدواج و تشکیل خانواده در جامعه.

در واقع عواملى نظیر موارد یاد شده موجب شده که خانواده هایى هم که با وجود چنین جوى شکل گرفته اند، از صمیمیت و تعاون و شادابى مطرح در منابع اصیل اسلامى و مکتبى برخوردار نباشند.(۴)

همان طورکه گفتیم خانواده واحد بنیادین جامعه وکانون اصلى رشد و تعالى انسان است و تربیت و عواطف اجتماعى به عنوان مهم ترین ویژگى نظام انسانى، از خانواده نشأت مى گیرد و توجه به نقش محورى زن به عنوان محور عاطفه و تربیت و نقش محورى مرد در امر تربیت و تأمین معیشت و اداره زندگى امرى ضرورى است.(۵)

در شرایط کنونى همه دلسوزان جوامع مختلف در تلاش اند که راهکارهاى اساسى سالم سازى خانواده ها و حفظ و استحکام بنیان آنها را دریابند و با ارائه آن به جامعه خود اوضاع بحرانى موجود را تا حدى کنترل کرده و از تشنج در آن و به دنبال آن بحران در جامعه بکاهند که در این راستا بازگشت به فرهنگ اصیل اسلام درجامعه ما ضرورى است؛ آئینى که بیشترین عنایت را به تکریم، تنزیه و تعالى خانواده دارد و این نهاد مقدس را کانون تربیت و مهد مودت و رحمت مى شمرد.(۶)

* ضرورت تشکیل خانواده

خداوند متعال در آیه ۳۲ سوره نور مى فرماید: «مردان و زنان بى همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود، آنان را بى نیاز مى سازد. خداوند گشایش دهنده و آگاه است.»

این آیه تأکید مى کند که همه باید به امر ازدواج افراد مجرد همت گمارند و تنها به دلیل مشکلات اقتصادى از تشکیل خانواده نهراسند؛ چرا که خداوند وعده گشایش داده است؛ چنان که پیامبراسلام(ص) فرموده: «هر کس ازدواج را از ترس فقر، ترک کند، گمان بد به خدا برده است؛ زیرا خداوند متعال مى فرماید: اگر آنها فقیر باشند خدا آنها را از فضل خود بى نیاز مى سازد.»(۷) و همچنین حضرت على(ع) فرموده است: «بهترین شفاعت آن است که میان دو نفر براى امر ازدواج میانجیگرى کنى تا این امر به سامان برسد.»(۸)

نکته قابل توجه در این زمینه، این است که پدران باید زمینه ازدواج فرزندان خویش را فراهم سازند. پیامبر اعظم(ص) فرموده اند: «کسى که فرزندش به حد رشد برسد و امکانات تزویج او را داشته باشد و اقدام نکند و در نتیجه فرزند مرتکب گناهى شود، این گناه بر هر دو (پدر و فرزند) نوشته مى شود.»(۹)

همچنین به دلیل این که این آیه در ادامه آیات مربوط به حد زنا و… آمده، مى توان گفت: زنا عاملى است که موجب از هم پاشیده شدن خانواده ها وسبب فساد و نابودى نسل ها است.

براى رهایى از این بلاى خانمان سوز، خداوند متعال مسأله ازدواج را مطرح کرده است.

 

به همین دلیل مسئولان جامعه اسلامى باید با تدابیرى اساسى براى ازدواج هاى سالم، موفق و اسلامى زمینه سازى کنند و امکانات و ابزارهایى لازم براى تشکیل خانواده را فراهم آورند تا فرمان الهى اجرا شده و جامعه از ناهنجارى هاى اجتماعى نجات یابد.

* آرامش در خانواده

در آیه ۲۱ روم مى خوانیم: «و از نشانه هاى او این است که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد. در این نشانه هایى است براى گروهى که تفکر مى کنند.» علامه طباطبایى در تفسیر این آیه مى فرماید: «معنایش این است که براى شما و یا براى این که به شما نفع برساند، از جنس خودتان زوج آفرید. آرى هریک از مرد و زن بدون دیگرى ناقص اند و مرد با وجود زن و زن با وجود مرد تکمیل مى شود و با مودت و محبتى که خداوند میان این دو قرار داده است، زمینه مناسبى براى تربیت فرزندان فراهم مى شود. این دو عامل است که آنها را وادار مى سازد تا درحفظ وحراست، تغذیه، لباس، منزل و به طورکلى تربیت او بکوشد و به این ترتیب نسل بشر منقطع نگردد.»(۱۰)

با دقت در تعبیر «لتسکنوا الیها» معلوم مى شود که هدف از ازدواج، سکونت و آرامش است؛ به این معنا که همسران مایه آرامش اند؛ اما سکون و آرامش مطرح شده هم از نظر جسمى و روحى و هم از نظر فردى و اجتماعى است. بیمارى هایى که به واسطه ترک ازدواج براى جسم انسان پیش مى آید، قابل انکار نیست، همچنین نبود تعادل روحى و نا آرامى هاى روانى که برخى از افراد مجرد با آن دست به گریبان اند، کم و بیش بر همه روشن است.(۱۱)

اگر در مفهوم آیه مذکور دقت کنیم، به این نتیجه مى رسیم که خانواده در مرحله نخست باید پناهگاه مرد و زن در برابر ناملایمات زندگى و نیز توفان هاى اجتماعى باشد و در مرحله بعد مأمن واقعى براى فرزندان آنها قرار گیرد. یکى از مشکلات عمده جوامع امروزى کودکان خیابانى است که در اثر بى مسئولیتى والدین، به این وضع دچار شده اند. اگر زن و شوهر مى توانستند مایه سکون و آرامش همدیگر باشند، به دنبال آن فرزندانى در آرامش خاطر تربیت مى کردند و طلاق، بى مهرى و در نتیجه معضل کودکان خیابانى به وجود نمى آید.

تولید نسل پاک هدفى مقدس

خداوند در آیه ۲۲۳ سوره بقره مى فرماید : «زنان شما، محل بذرافشانى شما هستند. پس هر زمان که بخواهید، مى توانید با آنها آمیزش کنید و [سعى نمایید از این فرصت، بهره بگیرید و با پرورش فرزندان صالح] اثر نیکى از پیش براى خود بفرستید و تقوى پیشه کنید و بدانید او را ملاقات خواهید کرد و مؤمنان را [به این دیدار] بشارت بده.

چنان که گفتیم خداوند در مرحله نخست به مسأله ازدواج تأکید فرموده و بعد از تحقق این امر، انسان ها را تشویق و ترغیب به تولید نسل مى کند. این آیه در مقام تحریص برآمده که ازدواج کنید تا این که نسل بشر زیاد شود و به این وسیله گوینده کلمه توحید در نوع بشر در عالم منتشر شود و در عالم بشریت، عبودیت دایر گردد.(۱۲)

با تشبیهى که از زنان در این آیه صورت گرفته، مى توان به اهمیت وجود زنان در خانواده ها پى برد؛ همان گونه که اگر زمین براى کشت مناسب و مرغوب باشد، محصول خوبى به بار مى نشیند. اگر زنان خوبى در خانواده ها وجود داشته باشند، به طور حتم فرزندان نیکى هم به جامعه تحویل داده خواهد شد که ذخیره معنوى و مایه آمرزش براى والدینشان خواهند شد.

در حدیثى از پیامبر اکرم(ص) آمده: «هنگامى که انسان بمیرد، برنامه عمل وى نیز به پایان مى رسد؛ مگر به وسیله ۳ چیز: صدقه جاریه، آثار علمى، پرورش فرزند صالح که براى پدر و مادر خود با عمل و سخن طلب آمرزش کند.(۱۳)

* تربیت خانواده در گرو همت سرپرست

قرآن مى فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! خود و خانواده خویش را از آتشى که هیزم آن، انسان ها و سنگ هاست، نگه دارید! آتشى که فرشتگانى بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى کنند و آنچه را که فرمان داده شده است، به طور کامل اجرا مى نمایند.(۱۴)

در این آیه به صراحت بیان شده است که سرپرست خانواده باید براى نجات خود و خانواده اش همت گمارد و بکوشد تا گرفتار چنان آتش مهیبى نشود.

در واقع نقش اساسى پدر خانواده در اینجا مشخص مى شود که باید در تربیت اعضاى دیگر آن بکوشد و البته یکى از مهم ترین مصادیق این کوشش، کسب حلال است که عامل مؤثرى در تربیت پذیرى اعضاى خانواده است و موفقیت دنیوى و اخروى آنان را در پى خواهد داشت.

در تفسیر نمونه در زیر آیه مذکور آمده که نگهدارى خویشتن، به ترک معاصى، تسلیم نشدن در برابر شهوات سرکش، نگهدارى خانواده به تعلیم و تربیت و امر به معروف و نهى از منکر و فراهم نمودن محیطى پاک و خالى از هرگونه آلودگى در فضاى خانه و خانواده است. بنابراین، تنها تأمین هزینه زندگى، تهیه مسکن و تغذیه و. . . وظیفه سرپرست نیست؛ بلکه مهم تر از آنها، تغذیه روح و جان اعضاى خانواده است که اصول تربیتى و اسلامى در آن مراعات شود.(۱۵)

* سخن پایانى

چنان که بیان شده، خطرات زیادى مانند بیمارى هاى روانى، اعتیاد، طلاق و. . . در کمین خانواده هاست وآن را بشدت تهدید مى کند؛ همان طور که در غرب موجب فروپاشى خانواده ها شده است. براى رهایى از این تهدیدات، چاره اى جز پناه آوردن به دستورات سعادت بخش دین مبین اسلام درباره خانواده نیست که نتیجه آن ازدواج هاى موفق براى جوانان و تشکیل خانواده هایى همراه با استحکام و آرامش و به دور از اختلافات و تولید نسل و تربیت فرزندان صالح و پاک خواهد بود.

آسیب شناسی انس جوان ایرانی مسلمان با قرآن کریم

مقدمه:

خداوند بشر را آفرید و از آفرینش او مقاصدی را در نظر داشت . او بشر را در روی زمین تنها رها نکرد بلکه پیامبران را فرستاد تا آنها را هدایت کنند و راه سعادت و شقاوت را به انها بنمایانند حال بشر مختار بود که راه خود را به نحوی که شایسته می داند انتخاب کند . در این مسیر خداوند کتابهای آسمانی را فرستاد و از میان کتب متعدد ، قران کریم آخرین کتاب آسمانی است که خدا از طریق وحی بر خاتم رسولان برای هدایت بشریت فرستاد . تمام کتب آسمانی دیگر ...

ادامه مطلب ...